İngilizce’de Key Performance Indicators (KPI) olarak bilinen Anahtar Performans Göstergeleri, işletmenizin hedefe doğru giden yolculuğunda size rehberlik eden ölçülebilir verilerdir. Peter Drucker’ın da dediği gibi “ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz.” Bu nedenle KPI’lar işletmeniz için kritik öneme sahiptir, size doğru yolda olup olmadığınızı söylerler.
Uzun bir yola çıkmak üzereyken arabanızın gösterge panelinin bozulduğunu düşünün, yola çıkabilir miydiniz? KPI’lar da tam olarak işletmeniz için bu işe yarar, size bu uzun yolcuklukta gereken bilgileri sunarlar. Diğer bir ifadeyle işletmenizin gösterge paneli KPI’larınızdır. İşletme koçuyla birlikte KPI’larınızı öğrenebilirsiniz.
Anahtar performans göstergeleri, amaçladığınız sonuca ya da varış noktasına doğru ilerlerken ölçebildiğiniz kritik verilerdir. Hedefinize doğru giden yoldaki performansınızı KPI’lar ile izler ve değerlendirirsiniz. Anahtar performans göstergelerinin amacı, bir şirketin özellikle aynı sektördeki diğer şirketler ile karşılaştırıldığında stratejik, operasyonel ve finansal başarılarının tanımlanmasına yardımcı olur. Örneğin bir sektördeki şirketler için ortalama net kâr marjı %50 ise o alanda yeni bir şirket rekabet gücünü korumak için en azından bu orana ulaşması gerektiğini bilir.
KPI’lar stratejik ve operasyonel iyileştirmeler için bir odak noktası sağlarlar ve karar verme aşamasında sizlere analitik bir temel oluştururlar. Böylece nelere odaklanmanız gerektiğini bilirsiniz. İyileştirme alanlarını belirlemede sizlere yardımcı olur. Birçok kuruluşun reaktif hedef belirlemeden proaktif ve etkili bir yaklaşıma geçmesini sağlarlar.
KPI’lar nitel veya nicel olabilir. Finansal, operasyonel veya müşteri memnuniyeti gibi performansın çeşitli yönlerini ölçebilir. İş dünyasında sıklıkla kullanılan KPI’lara örnek verecek olursak satış büyümesi, müşteriyi elde tutma oranları, çalışan verimliliği gibi göstergelerdir. Belirlenecek olan KPI’lar işletmenin amaç ve hedeflerine bağlıdır.
KPI Türleri Nelerdir?
KPI’lar sektörlere, şirketlere ve departmanlara göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle çeşitli KPI türlerinden bahsedilebilir. Anahtar performans göstergelerini ağırlıklı olarak satış ve pazarlama, finans, operasyon ve ürün, personel, tedarikçiler ve yenilik olarak sınıflandırmak mümkündür.
Pazarlama ve Satış
- Pazar Payı
- Potansiyel Müşteri Kaynağı
- Muhtemel Alıcı Sayısı
- Müşteriye Dönüştürme Oranı
- Müşteri Başına Düşen Kar Miktarı
Finans
- Gelir
- Kar Marjı
- Brüt Kar Oranı
- Gelir / Gider Oranı
- Yatırım Getirisi
Operasyonel & Ürün
- Bölüm Başına Maliyet
- Çalışan Sayısı
- Kullanım Kapasitesi
- Güvenlik
- Birikmiş Siparişler
Personel
- Çalışan Sayısı
- Yönetici Sayısı
- Yönetici / Çalışan Oranı
- Devamsızlık
- Yeni Çalışan Sayısı
- Yeni İşe Alım Maliyeti
Tedarikçiler
- Rekabete Oranla Maliyet
- Zamanında Ulaştırma
- Tüm Memnuniyet / Değer
- Kusur Sayısı / Yüzdesi
- Tedarikçi Sayısı
Yenilik
- Yeni Ürün Gelirleri
- Yeni Pazar Dilimi Geliri
- Yeni Coğrafya Geliri
- Yeni Müşteri Sayısı
- Yeni Ürünleri Pazarlamaya Gereken Zaman
- Ar-Ge Maliyeti
KPI’lar İşletmeler İçin Neden Önemlidir?
KPI’lar işletmenin doğru bir rotada yol almasını sağlar, yönlendirir, süreci değerlendirme imkanı verir. İş stratejinizin etkili olmaya devam etmesini sağlamak için kullanılabilecek eyleme geçirilebilir bir yol haritası oluştururlar. KPI’ları işletmeler için bu kadar önemli kılan 5 fonksiyonu şu şekilde sıralayabiliriz:
- Başarının ölçülmesi: KPI’lar işletmelerin amaç ve hedeflerine ulaşma yolundaki ilerlemelerini ölçmelerine yardımcı olur. KPI’ları takip ederek işletmeler istedikleri sonuçlara ulaşma yolunda ilerleyip ilerleyemediklerini saptayabilirler.
- İyileşme alanlarını belirleme: KPI’lar işletmelerin iyileştirmeleri gereken alanları belirlemelerine yardımcı olur. İşletmeler, KPI verilerini analiz ederek süreçlerdeki sorunları, düşük performans gösterdikleri alanları ve büyüme fırsatlarını keşfedebilirler.
- Ekibi hazırlamak: KPI’lar ekip üyelerinin aynı hedef doğrultusunda çalışmasına yardımcı olur. İşletmeler, farklı departmanlar için KPI’lar belirleyerek herkesin ortak bir hedef doğrultusunda bir araya gelmesini ve çalışmasını sağlar.
- Karar verme sürecinde iyileşme: KPI’lar karar alma sürecinde işletmelere gerekli bilgiler ve değerli içgörüler sağlar. İşletmeler, KPI’ları analiz ederek kaynak tahsisi, süreç iyileştirmeleri ve diğer önemli iş kararları hakkında bilinçli kararlar verebilir.
- Süreç hakkında bilgilendirme: KPI’lar işletmelerin ilerlemelerini paydaşlara iletmelerine yardımcı olur. Performans göstergeleri yatırımcılar, müşteriler ve diğer paydaş gruplarıyla paylaşılarak işletmelerin hedefe ulaşma yolculuğundaki kararlılıklarını simgeler.
KPI’lar Nasıl Belirlenmelidir?
İyi bir KPI üç özelliğe sahiptir: gerçekçi, anlaşılabilir ve ölçülmesi kolay. KPI’lar iş stratejiniz ve sonuçları ile uyumlu ve uygulanabilir olmalıdır. KPI’larınızı belirledikten sonra ona ulaşmak için atacağınız adımları ve yol boyunca ölçeceğiniz metrikleri özetlemeniz gerekir. Uygulanabilir adımlar, KPI’larınıza ulaşmada sizi başarıya hazırlayacaktır. KPI’larınızın gerçekçi olup olmadığına dikkat edin, büyük ve devasa KPI’lar her ne kadar kağıt üzerinde iyi görünse de gerçekçi değillerse size ve ekibinize herhangi bir yarar sağlamazlar. Bu nedenle küçük başlayın.
Son olarak KPI’larınızı belirlerken dikkat etmeniz gereken en önemli şey ölçülebilir olmasıdır. Kendinize şu soruları sorun: Neyi başarmaya çalışıyorum? İstediğim nihai sonuç, varış noktam ne? Zaman çizelgem ne ve en önemlisi belirlediğim KPI’ları nasıl ölçeceğim?
KPI’larınızı belirlerken öncelikle kendinize SMART hedefler koyun. Hedeflerinizin spesifik, ölçülebilir, zamanlı ve uygulanabilir olması oldukça önemlidir. Amacınızı belirledikten sonra bu amaca yönelik KPI’ları belirleyin ve bunları yazılı olarak kaydedin. Bu KPI’lar varmak istediğiniz noktaya doğru giderken sizin için yol haritası işlevi üstlenecektir. Belirlenen hedef ve KPI’ları çalışanlarınız ile paylaşın, bu nihai bir hedef için bir araya gelmenizi sağlayacaktır.
KPI’lar başarıya giden yolda en önemli yardımcılarımızdan birisi. Eğer siz de nihai amacınıza kontrollü ve kısa bir süre içinde ulaşmak istiyorsanız benimle iletişime geçebilir, şirketinizi dört ay içinde yeni bir noktaya taşıyabilirsiniz.
OKR ve KPI arasındaki farkları öğrenmek için tıklayınız.