Aile şirketlerinin genellikle büyük şirketlerden daha farklı zorlukları vardır. Bir iş geliştirme uzmanının bu zorlukların üstesinden gelmeye nasıl yardımcı olabileceğini keşfedin.
Bugünün iş ortamında, birçok insan kişisel ve profesyonel yaşamları ayırmaktan bahsediyor. İster çalışan ister işletme sahibi olun, ikisi arasında açık bir ayrım olmalıdır.
Peki ikisi iç içe geçtiğinde ne olur? Aile şirketlerinde durum aynen böyledir. Hem bir nimet hem de bir lanet olabilecek iş ve kişisel yaşamları ayırmak imkansızdır. Ailenizle birlikte çalışmanın birçok faydası olsada, bu, kurumsal varlıklar için yabancı olan birçok zorluğa neden olabilir.
Öyleyse, olumsuz yanları nasıl en aza indirirsiniz ve aile şirketinizin güçlü yanlarından en iyi şekilde nasıl yararlanabilirsiniz? ActionCOACH Chris Mackey kariyerini tam olarak buna adadı. ActionCOACH ekibinin başarılı bir ortağı olarak, birçok aile şirketinin en büyük sorunlarıyla başa çıkmasına yardımcı oldu.
Burada, aile şirketlerinin onlara yol gösterecek bir işletme koçuna sahip olduğunda onlardan nasıl yararlanabileceğini göreceksiniz. Ancak buna dalmadan önce, Chris ‘in aile şirketleri dünyasına nasıl giriş yaptığına bir göz atalım.
Chris ‘in Hikayesi
Çoğu aile şirketi sahibinin güçlü bir girişimcilik geçmişi vardır. Bir aile şirketini nasıl yöneteceklerini öğrendikleri uzun bir işletme sahibi grubundan gelirler. Çoğu zaman, zamanı geldiğinde ailenin mirasına devam etmeyi kabul edeceklerdir.
Fakat Chris ‘in durumu böyle değil. Babası, her zaman bir iş kurmayı arzulamasına rağmen, hayatını başka biri için çalışarak geçirdi. Bu durum, Chris ‘in aile şirketleriyle ilgili herhangi bir deneyime sahip olmadığı anlamına geliyor.
Bunun yerine, bir Avustralya toptan satış perakendecisinde çalışırken onunla ilgilenmeye başladı. 90’lı yıllarda Chris ‘i aile şirketlerine doğru belirli bir zorluk yöneltmiştir. O zamanlar Avustralya’da 27 bağımsız süpermarket vardı. Hepsinin Woolworths veya Coles gibi en büyük oyunculardan bazılarının tarzında büyümesi imkansızdı.
Bu nedenle Chris, bu aile şirketlerini tek bir başlık altında birleştirmek için davet edildi. Ama bir sorun vardı.
Tahmin edebileceğiniz gibi, kimse gerçekten markasından vazgeçmek istemiyordu. Sonuçta, iş ve aile yaşamlarında yıllarca süren iniş çıkışları temsil ediyordu. Dolayısıyla kolektif düşünce, ‘Adımızı koyduğunuz sürece sorunumuz yok’ çizgisindeydi. Ancak bu mümkün değildi.
Neyse ki, Chris bunu etkili bir şekilde halletti. Aile şirketlerinin işleyiş şeklini anladığında, onlarla daha derin bir düzeyde bağlantı kurmanın bir yolunu buldu. Sonuç olarak, IGA’nın (Avustralya Bağımsız Marketleri) oluşturulmasında hayati bir rol oynadı.
Tek başına icat etmemiş olsada, çalışmaları kuruluşun mevcut başarısı için çok önemliydi. Yeni işin finansmanından, stratejilerinden, pazarlamasından ve diğer birçok önemli yönünden sorumluydu.
Üç yıl sonra, Chris işini bırakmaya ve iş koçluğuna başlamaya karar verdi. Müşteri listesine baktığında, hepsinin aile işi olduğunu fark etti.
O zamandan beri Chris, rehberliğe ihtiyaç duyan birçok aile şirketinin iş koçu oldu. Üstesinden gelmelerine yardımcı olmayı başardığı bazı temel zorluklara bir göz atalım.
1. Farkındalık eksikliği
Genel olarak, aile şirketlerinin diğer işletmelerin yaptığı gibi ilgili bilgilere erişimi yoktur. Bu nedenle, kanıtlar bu şeylerin işe yaramadığını gösterse bile, bazı yanılgılara inanabilir ve bunları kabul edebilirler.
Chris’ in müşterilerinden birinin tam da bu sorunu vardı ve bu da işlerinin büyümesini engelliyordu. Yani, başarılı olmak için gereken tek şeyin çok çalışmak olduğuna inanıyorlardı. Bir iş geliştirme uzmanıyla çalışmaya başladıklarında durumun böyle olmadığını anladılar.
Sıkı çalışma her şeyden önemlidir. Ve bir işletme, işgücünde ve yöneticilerinde güçlü bir iş ahlakı olmadan ayakta kalabilir ve başarılı olabilir. Ancak bu gerekli bir husus olsada, anlamlı iş büyümeleri için yeterli değildir. Bunun yerine, sıkı çalışmanızın karşılığını almasını sağlayacak süreçlere sahip olmanız gerekir.
Chris’ in müşterisi bir ev tadilat işi yürütüyordu. Bu, önceki ikisi başarısız olduktan sonra başlattıkları üçüncü işti. Neyse ki, bir şeylerin değişmesi gerektiğini fark ettiler ve bir iş koçuyla çalışmaya başladılar.
Chris’le ilk tanıştıklarında, bir işi yürütmenin ortaya koydukları işten çok daha fazlasını gerektireceğini gördüler. Chris, onları daha önce farkında olmadıkları birçok süreç ve sistemle tanıştırdı. Bunlar arasında pazarlama, bütçe oluşturma, insan yönetimi ve bağlantı kurma yer alıyordu.
Ayrıca net bir vizyon ve misyon beyanına sahip olmanın öneminin farkına vardılar. Bir işletmenin ulaşması için nihai bir hedefinin olması gerektiğini öğrendiler. Hiçbir işletme onlarsız gelişemez. Ancak o zaman bu misyona uygun bir strateji geliştirebilir ve başarı yaratabilirsiniz.
Chris’ in tavsiyesini uygulamaya başladıklarında, iş gelişmeye başladı. Sadece 12 ayda 40.000 $ ‘lık cüzi bir gelirden ve neredeyse hiç kârdan 50.000 $’ lık net kâra çıktı. Tabii ki, bu sadece bir başlangıçtı ve işlerini daha da büyütmek için hala Chris ile çalışıyorlar.
2. Değişime Direnme
Aile şirketlerini engelleyebilecek birçok nesil sorunu vardır. Çoğu durumda, herhangi bir işi iki farklı yönde yönetirler. Birincisi, aile üyeleri arasındaki çatışmalardır. Halefler, işleri farklı şekilde yapmaları gerektiğine inanırken, eski nesiller akıllarını bu konuya ayıramaz. Bu, süreçlerde karışıklık yaratabilir ve nihayetinde işletmenin başarı şansını engelleyebilir.
Chris’ in müşterilerinden bir diğeri de tam olarak bu sorunla karşılaştı. ‘Kırılmadıysa düzeltmeyin’ zihniyetine sahip olduklarından, işleri yapmanın eski yöntemlerini bırakmakta zorlandılar. Bu direnç, çoğu durumda olduğu gibi, durgunlukla sonuçlandı.
Buradaki en büyük sorun, işin ailesel yönüne güçlü bir şekilde odaklanmaktır. İnsanlar, doğru kararlar vermeleri için ebeveynlerine güvenirler. Sonuç olarak, farklı düşünmeye gerek olmadığına inanıyorlar. Ebeveynlerinin bir sistemi yoksa veya kullanmadıysa, onların da olmasına gerek yoktur.
Durum bu olduğunda, bir iş geliştirme uzmanı, kararları verenlerin davranışlarını değiştirmelerini sağlamak için hayati bir rol oynar. Görevleri, insanların katı bir zihniyetten geçiş yapmasını ve farklı düşünmeye başlamasını sağlamaktır.
Bu tam olarak Chris’ in müşterisi için yaptığı şeydi. Birinin eski davranışlarını değiştirmesini sağlamanın birkaç yolu vardır.
Chris bunu müşterileriyle ilişkiler kurarak yapar. İyi bir iş koçu, müşterisiyle güçlü bir bağ kurmanın ne kadar önemli olduğunu bilir. Bu olmadan başarabilecekleri çok az şey var.
Buradaki amaç, bir işletme koçunun müşterinin kendisini güvenilir bir danışman olarak görmesini sağlamaktır. Müşterinin, işine fayda sağlayacak kararlar vermesi için koçuna güvenmesi gerekir.
Elbette, Chris bunu gerçekleştirmek için müşterisiyle bağlantı kurmanın bir yolunu buldu. Bu, ActionCOACH olmadan çok önce iyi olduğu bir şeydi. Ücretli işinde çalışırken, pazarlama kampanyaları işletmenin 6 milyar doları aşmasına yardımcı oldu. İş koçluğuna girmeye karar vermeden önce onlar için kıskanılacak miktarlarda para kazanmaya devam etti.
Yol boyunca kurduğu ilişkiler sayesinde yapmayı başardı. Günümüzün iş ortamında en önemli şeylerden biridir. Yukarıda belirtilen müşteriyle aynı şeyi yapmayı başardıktan sonra, işlerini yeni bir yöne yönlendirmelerine yardımcı oldu.
3. Roller ve Sorumluluklar
Bu muhtemelen aile şirketlerini etkileyen en büyük sorundur. Ailevi bir çevrede çalışmak, kimin neyi ne zaman yaptığı konusunda çok fazla kafa karışıklığı yaratabilir. Elbette bunun nedeni, her aile üyesinin sorumluluklarını tanımlayan ve açıklayan düzgün bir sisteme sahip olmamasıdır.
Chris, iş tanımlarına sahip olmanın bununla ilgili birçok sorunu çözebileceğine dikkat çekiyor. Her şeyden önce bu, hiçbir şey yapmayanların belirlenmesine yardımcı olur. Chris, yolculuğa yeni katılan en az bir üyesi olan birçok aile şirketi gördü.
Bunu Chris’ in emlak sektöründe çalışan müşterilerinden birinde görebilirsiniz. Aile şirketinde, yeğeni herhangi bir rol oynamadığı halde maaş bordrosundaydı. Sonuç olarak, bu bir bütün olarak işletmeye zarar veriyordu.
Chris, herkesin sorumluluklarını belgelemenin gerekli olduğuna inanıyor. Bunu yaptığınızda, onlara görevler atayabilir veya gitmelerine izin verebilirsiniz. Katkıda bulunmayan ancak kesinlikle aile bağlarına güvenen insanlara sahip olmak, bir işi yürütmenin yolu değildir.
Bunun önemli olmasının bir başka nedeni de açıklıktır. Chris, birçok aile şirketinin zorlandığını gördü. Çünkü üyeler belirli işleri yapmak için başkalarına güvendiler. Sonuç olarak, kimse işi zamanında yapmadı. İyi bir iş koçu, bu tür işletmelerin her üyenin rolünü ve sorumluluklarını anlamasına ve belgelemesine yardımcı olur.
Peki Chris bunu nasıl yapıyor? Başarısı kanıtlanmış aşağıdaki şablona güveniyor:
Çalışan Adı | Çalışan Sayısı | |||
Görev Unvanı | İş Alanı | |||
Rapor Verilecek (Pozisyon) | Etkili Tarih Planı |
Not: Doğrudan raporları olan tüm yöneticiler için, bir Kilit Sorumluluk%25 ağırlıklı ‘İnsan Yönetimi’ olmalıdır.
Anahtar Sorumluluklar (en fazla 5) (Yapar)
| % Ağırlıklandırma
| Temel Performans Göstergeleri (Ne)
| Hedefler (Ne Zaman)
| Yıl Ortası Sonucu
| Yıl Sonu Sonucu |
1. | |||||
2. | |||||
3. | |||||
4. | |||||
5. | |||||
Toplam | %100 |
Çalışan İmzası | Yönetici İmzası | |||
Tarih | Tarih |
Gördüğünüz gibi, şablon herkesin bir işletmeye katkısını açıkça böler. Bir aile şirketi çok ihtiyaç duyulan netliğe sahip olabilir ve herkesin aynı sayfada olmasını sağlayabilir. Sonuç olarak, her şey çok daha verimli ve etkili bir şekilde yapılacaktır.
4. Saygısızlık
Bir aile şirketinin değerlerinin, şirketlerin değerlerinden büyük ölçüde farklı olduğunu söylemeye gerek yok. Koşulsuz destek, sadakat ve sevgi, bir aile şirketinin baskın değerleri arasındadır. Saygı, en azından işle ilgili kararlar söz konusu olduğunda, listede üst sıralarda yer almıyor.
Bu saygısızlık birçok durumda su yüzüne çıkabilir. Halefler, aile mirasına saygı duymayabilir ve işletmenin vizyonu ve temel mesajıyla çelişecek şekilde davranabilirler. Kuşaksal boşluklar nedeniyle, ebeveynlerle iletişimlerini kaybedebilir ve işi farklı bir yöne çekmeye çalışabilirler. Bu akıllıca bir hareket olarak ortaya çıksada, uygun iş danışmanlığı olmadan yapılırsa muhtemelen olumsuz sonuçlar doğuracaktır.
Bir işletmede birden fazla kişi büyük kararlar vermekten sorumluysa, saygı gösterilememesi işletmeye ciddi şekilde zarar verebilir. Aile ya da değil, her işletmenin sağlam bir liderliğe ihtiyacı vardır.
Neyse ki Chris, müşterilerinin aile işletmelerinde en yaygın görülenlerden biri olan bu konuda kapsamlı deneyime sahiptir. Böyle bir durumda Chris, bir kişinin diğerlerini satın alması gerektiğine inanıyor. Eylemleri işe zarar veriyorsa, hepsinin burada kalmasının bir mantığı yok.
Tabii ki, bu duruma gelmesi gerekmeyen birçok zaman vardır. İyi bir iş geliştirme uzmanı, liderliğin saygının değerini anlamasına yardımcı olabilir. Herkesi elinden tutup uyum içinde yaşamalarını sağlayamasalarda, bir arada yaşamaları ve bundan en iyi şekilde yararlanmaları için değerli ipuçları verebilirler.
Satın almayı son çare olarak düşünün. Çoğu durumda, aile şirketindeki ilişkileri düzeltmek için bir şeyler yapabilirsiniz.
5. Çıkış Stratejisi Yok
İşletmenizin ölmekte olduğunu ne zaman kabul edeceğinizi nasıl anlarsınız? Bu kesinlikle insanların düşünmek istemediği bir şey. Bunun yerine, işlerini kurtarmaya çalışan çöpleri kavrıyorlar. Ya da belki işiniz harika gidiyor ve daha da iyi bir iş çıkarabilecek birine devretmeye hazırsınız.
Bunlar verilmesi zor kararlar. Ve aile şirketleri söz konusu olduğunda daha da zordur. Şirketlerde oyun arayanlar rakamlara göre rasyonel kararlar alırken, aile şirketleri her zaman aynı şeyi yapmıyor. Duygularının kararlarını etkilemesine izin veriyorlar.
Bununla yüzleşmek ne kadar rahatsız edici olsada, Chris bunun gerekli olduğuna inanıyor. Her işletmenin geleceği planlaması ve bir acil durum planına sahip olması gerekir.
Emrinizde birkaç şey var. Her şeyden önce, işi halefinize bırakabilirsiniz. Mirasınızı devam ettirmek için gerekli becerilere ve kaynaklara sahip olduklarından emin olmanız önemlidir. Bunu yapmaya karar vermeden önce onlarla bir süre yakın çalışın.
Diğer bir seçenek de işletmeyi satmaktır. Ailenizde görevi devralacak kimse yoksa, bu yol olabilir.
Son olarak ve bu kimsenin düşünmek istemediği bir şey, dükkânı kapatıp uzaklaşmanız gerekebilir. Artık yapabileceğiniz hiçbir şeyin kalmadığı bir zaman gelir ve bu sizin tek seçeneğiniz olabilir.
Önemli olan bir çıkış stratejisine sahip olmak ve bunu ne zaman uygulayacağınızı bilmektir. Çıkma zamanının geldiğine dair göstergeleri bilmeniz gerekir. Bu, iyi bir işletme koçunun size yardımcı olması gerektiği bir konudur.
Chris, bunu aile şirketi koçluğunun son derece önemli bir yönü olarak görüyor. Birinin çıkış stratejisini asla yargılamaz, ancak bir tane olduğundan emin olur. Bunu nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız, yardım için bir uzmana başvurmanız en iyisidir.
Aile İşletmeniz bir İş Koçundan Yararlanabilir Mi?
Gördüğünüz gibi, aile şirketlerinde çok daha yaygın olan birkaç sorun var. Onlarla doğru şekilde başa çıkamazsanız, tüm iş dahil olmak üzere size çok pahalıya mal olabilirler.
Aynaya yakından baktığınızda, yukarıdaki sorunlardan herhangi birinin kendi işiniz için geçerli olup olmadığını görebilirsiniz. Bazılarını bir dereceye kadar yapma şansınız çok yüksektir. Bu sorunlardan birini veya birkaçını görürseniz, bir iş geliştirme uzmanıyla çalışmak en güvenli seçeneğiniz olabilir.
Başarılı olmak için ne gerektiğini gerçekten anlamanız için gereken sistemleri ve süreçleri yerleştirmenize yardımcı olabilirler. Ek olarak, her üyenin rolü ve sorumlulukları arasında net ayrımlar yapmanıza yardımcı olabilirler. Son olarak, oyundan çıkma zamanı geldiğinde nasıl hissedeceğinizi ve fark edeceğinizi öğrenebilirsiniz.
Bir ActionCOACH işletme koçunun yardımıyla, yukarıdakilerin yanı sıra iş büyümesini engelleyebilecek diğer birçok konuyla ilgilenebilirsiniz.
İşinizi bir sonraki seviyeye taşımaya hazır mısınız?